ΤΟΛΜΗ – ΜΕΤΡΟ – ΥΠΟΜΟΝΗ – ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
Όποτε παίρνουμε αποφάσεις, πόσο μάλλον καθοριστικές αποφάσεις – όπως για τη ζωή μας (αν και οι πρόγονοί μας ζωή ονόμαζαν τη ζωή των ζώων ενώ των ανθρώπων την ονόμαζαν βίο), την ύπαρξη ζωής γενικότερα, το μέλλον των παιδιών μας, τον μέλλον του ίδιου του πλανήτη που κατοικούμε και την προσφορά μας στην σφαίρα της Ιστορίας - οφείλουμε να τις παίρνουμε με σύνεση, σκεπτόμενοι και πράττοντας με νου και όχι παθητικά, κινούμενοι από το προσωπικό όφελος, αυθόρμητα (αυθ- (αυτο-) + ορμή) και ανεύθυνα.. Οφείλουμε να τολμάμε! Το να έχεις Τόλμη, να εκφράζεις αυτήν την έμφυτη αρετή σε όλο της το μεγαλείο, σημαίνει πως συνειδητά έχεις αποφασίσει να πράξεις κατά τέτοιο θαρραλέο τρόπο που παραπέμπει σε ηρωισμό, αλλά δίχως να είναι ο ηρωισμός και η υστεροφημία το ζητούμενό σου αλλά η ίδια η πράξη και το θετικό της αποτέλεσμα. Διότι η Τόλμη είναι δημιουργική δύναμη και δημιουργικά εκφράζεται..
Σκοπός αυτής της Αρετής είναι η διάδωση και επικράτηση του Δικαίου, η υποστήριξη και εγκαθίδρυση της Αλήθειας, η προστασία και η προαγωγή της ζωής του ανθρώπου αλλά και κάθε άλλου όντος, η προστασία της Φύσης και εν τέλει της Φυσικής Νομοτέλειας. Τολμάμε όταν Συνειδητά, με Σωφρωσύνη και σθένος γινόμαστε «μαχητές» έναντι σε οτιδήποτε εναντιώνεται στο Ορθό.
Τόλμη δεν σημαίνει αυθάδεια, θρασύτητα, ασέβεια και άλλες τέτοιες εκφάνσεις που δεν συνάδουν με την Φύση μας, αλλά αντιπροσωπεύουν ψευτοεγώ μας που έχουν επικρατήσει και «θάβουν» την Αρετή αυτή πίσω από προσωπεία που ξεφεύγουν από την δημιουργική σφαίρα της πραγματικής ουσίας μας και της σύνδεσής μας με την Συνείδηση και άρα με την Φυσική και Συμπαντική Νομοτέλεια...
Όσο ο άνθρωπος καλλιεργεί την Φύση του και εκφράζει συνειδητά και έλλογα αυτήν την Αρετή, όσο δεν υποκύπτει στην πλαστή δύναμη του υποκινούμενου φόβου, υποβοηθάει και ενισχύει και τις υπόλοιπες Αρετές του και προάγει ακριβώς αυτό το οποίο έχει υποχρέωση να προάγει.. την Αλήθεια σε κάθε της έκφραση και μορφή..
Τόλμη, όμως, δίχως Μέτρο, δεν είναι επί ουσίας Τόλμη.. Και καμιά Αρετή, επί της ουσίας, δεν είναι Αρετή εάν δεν ακολουθηθεί το Μέτρο (σε εσωτερικά και σε εξωτερικά ζητήματα), δαφορετικά οριζόμενο στον καθένα.. Διότι στον καθένα, καθώς ο κάθε ένας – αν και εν δυνάμει ισάξιος - είναι διαφορετικός, αλλιώς καθορίζεται το Μέτρο. Μια ακόμη έμφυτη Αρετή, λοπόν..εκείνη που διατειρεί την ισορροπία. Δίχως ισορροπία και άρα Μέτρο πώς θα βαδίσει κανείς στο μονοπάτι προς την Ευδαιμονία; Γιατί το ζητούμενο είναι να αποφεύγονται οι ακρότητες κάθε μορφής, εάν κανείς επιθυμεί να είναι ευνοημένος από τον βίο του και ολοκληρωμένος, καθώς όταν χάνεται η ισορροπία χάνεται η ουσία. Λίγο λιγότερο ή λίγο περισσότερο έχει τόση διαφορά, όση διαφορά έχει η Τόλμη από την ύβρις και από την δειλία..με τα ανάλογα αποτελέσμα και το ανάλογο εσωτερικό και εξωτερικό αντίκτυπο.
Όσο ο άνθρωπος ξεφεύγει από το Μέτρο, τόσο ξεφεύγει και από την πραγματική ουσία του, και τόσο γίνεται υποχείριο των αντιδραστικών δυνάμεων, μειώνοντας την ισχύ των δημιουργικών δυνάμεων..Πόση αυτογνωσία έχεις;Πόσο αναζητάς τον εαυτό σου; Όσο γνωρίζεις τον εαυτό σου τόσο οδηγείσαι στο Μέτρο καθώς αυτό έμφυτα προβάλλεται σαν μόνη επιλογή εάν δεν επιθυμείς να έρχεσαι σε αντίθεση με το είναι σου.. Μέτρο Άριστον, λοιπόν, και Μηδέν Άγαν (μην υπερβάλεις)...
Μα ό,τι και αν κάνει ο Άνθρωπος, ό,τι και αν επιδιώκει, οφείλει να καλλιεργήσει και να εφαρμόζει και μια άλλη έμφυτη Αρετή μας, την Υπομονή. Ο χρόνος είναι γήινο δημιούργημα και αυτό έχει άμεση σχέση θεωρώ με την συγκεκριμένη Αρετή. Διότι είναι η Αρετή που αποδεικνύει πως τίποτα δεν γίνεται βεβιασμένα στην Νομοτέλεια και τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ο ανυπόμονος άνθρωπος είναι ο άνθρωπος που θα κάνει λάθη, ο άνθρωπος που δεν θα μπει στην διαδικασία να σκεφτεί, να νοήσει και να κατανοήσει και ύστερα να πράξει..είναι ο άνθρωπος που θα προτιμήσει το εύκολο, το ευχάριστο και όχι το ωφέλιμο και δημιουργικό. Δεν θα κερδίσει από την ανυπομονησία του τίποτα παραπάνω από ένα εγωιστικό πρόσκαιρο αποτέλεσμα και αν..
Η Υπομονή, λοιπόν, οφείλει να είναι Συνειδητή. Όχι υπομονή αδράνειας αλλά δημιουργική υπομονή..Να κατανοεί ο άνθρωπος ότι μέσω αυτής ευθυγραμμίζεται με την Φυσική Νομοτέλεια, κομμάτι της οποίας είναι και ο ίδιος, και να είναι υπομονετικός και πράος στο κάθε «έργο» του, ώστε το αποτέλεσμα να συνάδει με την Νομοτέλεια και να είναι ωφέλημο και δημιουργικό. Ειλικρινή έκφραση και εφαρμογή αυτής της Αρετής, σημαίνει πως ο άνθρωπος δεν δυνασχετεί που υπομένει, δεν έρχεται σε σύγκρουση με τα ψευτοεγώ του που θέλουν να δράσουν ανεξέλεκτα και γρήγορα..αλλά Συνειδητοποιεί πως η υπομονή είναι δώρο που σε ενώνει με το Όλο και σε ενισχύει στο να συνεχίζεις να «μάχεσαι», να μένεις (=να διατηρείσαι, να εξακολουθείς να ισχύεις) στην βάση σου (υπο-μένεις) αυτός που πραγματικά είσαι, γιατί γνωρίζεις εν τέλει πως το ωφέλημο θα επικρατήσει, η Φυσική Νομοτέλεια θα επικρατήσει, το Φως και η Αλήθεια θα επικρατήσει σε κάθε τομέα..Το γνωρίζεις, γιατί η γνώση είναι ανάμνηση, και γιατί το Φως δεν μπορεί παρά να νικήσει το σκότος.. Εάν έχεις υπομονή συνεχίζεις το «έργο» σου σαν ξεχωριστό ναι μεν ον, αλλά μέρος του Όλον δε, αναγνωρίζοντας την Φυσική Νομοτέλεια και τις δράσεις της, και στην εσωτερική και στην εξωτερική ζωή σου , και στην ζωή γενικότερα...Πώς αλλιώς θα επικρατήσει Δικαιοσύνη;
Έμφυτη Αρετή και η Δικαιοσύνη, που πηγάζει και αυτή – όπως και όλες οι Αρετές – από την Φυσική Νομοτέλεια και αποτελεί κομμάτι της και μορφή έκφρασής της. Στην καθαρή της έκφραση από τον Άνθρωπο καθορίζει τα όριά μας καθώς και τον σεβασμό των ορίων των άλλων υπάρξεων και επιπλέον υποδεικνύει τις υποχρεώσεις μας έναντι σε όλα τα δημιουργήματα της Φύσης.
Θεωρώ πως ο Άνθρωπος ως όν με λόγο-λογική που «υπερτερεί» εν μέρη από τα υπόλοιπα δημιουργήματα της Φύσης , λόγω της υλικής διάστασης στην οποία εγκαταστήθηκε προσωρινά η Συνείδησή του – μέρος της Συμπαντικής Συνείδησης - ναι μεν έχει την ατομική «αποστολή» του, η οποία εάν μέσω του Γνώθι Σεαυτόν ενθυμηθεί και ακολουθήσει θα οδηγηθεί προς την αυτοπραγμάτωση και θα προσφέρει στην Νομοτέλεια, που διέπει τα πάντα, το δικό του μερίδιο συνεισφοράς, έχει δε όμως και μια συλλογική αποστολή κοινή για όλους τους Ανθρώπους. Την προστασία και φροντίδα όλων των άλλων πλασμάτων - συγκατοίκων και της Φύσης της ίδιας. Μια υποχρέωση που βαραίνει τις πλάτες όλων μας, που καλό θα ήταν να την σκεφτόμασταν όταν διεκδικούμε μόνο τα «δικαιώματά» μας.. Πώς άλλωστε θα υπάρξει ειλικρινής Διακαιοσύνη;
Η Δικαιοσύνη, στην καθαρή της μορφή, φαίνεται πως φρουρεί όλες τις άλλες Αρετές..και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς; - αφού δίχως Δικαιοσύνη πώς θα υπάρξει Ενότητα, Αμοιβαιότητα, Αρμονία...
Το δικαίωμα του καθενός να προστατεύει και να προάγει την ύπαρξή του απορρέει από αυτήν την Αρετή, αλλά μαζί του απορρέει και το καθήκον να σέβεται το ίδιο αυτό δαικαίωμα που έχουν και όλοι οι άλλοι...Άνθρωποι ή μη, ακόμα και το δικαίωμα της ίδιας της Φύσης..
Παρατίθεται η άποψη ότι χωρίς συγχώρεση δεν μπορεί να υπάρξει Δικαιοσύνη (Δεν υπάρχει θεραπεία χωρίς δικαιοσύνη της Μ. Κατσουνάκη, εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 8/2/2015).. και κάτι τέτοιο ακούγεται λογικό.. γιατί εάν κάτι δεν χωρά (συν+χωρώ) μαζί με όλα, πώς θα μπορέσει να επικρατήσει το Δίκαιο; Εάν ξεφεύγει από το μέτρον άριστον και δεν επιστρέφει στα όρια που έμφυτα επιβάλλονται, δεν χωρά, δεν αναζητά να χωρέσει ξανά σαν κομμάτι στο παζλ της Φυσικής Νομοτέλειας, της οποίας όλοι είμαστε κομμάτια..πώς θα αναδειχθεί η Δικαιοσύνη και πώς εν τέλει θα επικρατήσει;
Η Δικαιοσύνη ώς έμφυτη Αρετή απορρέει από μέσα μας και έχει την δύναμη να διαμορφώσει Δίκαιες κοινωνίες εκφράζοντας την αληθινή της διάσταση.. Διότι εσωτερικά γνωρίζουμε καλά ποιο είναι το Δίκαιο, διότι η «Αρετή είναι Γνώση» όπως έλεγε και ο Σωκράτης, και η Γνώση είναι μέσα μας.. Σε όσα διλήμματα και αν βρεθούμε για το αν κάτι είναι ηθικά ορθό και Δίκαιο, εάν δεν σκεφτούμε τί μας ωφελεί προσωπικά.. εάν δεν σκεφτούμε περιορισμένα και με βάση την πλαστή μας πραγματικότητα..τότε η απάντηση θα ξεχωρίζει τόσο πολύ σαν Φως μέσα στο απόλυτο σκοτάδι...
Το ότι ο Σωκράτης το είχε νοήσει και πλήρως Συνειδητοποιήσει αυτό, το απέδειξε με το τέλος του..Δεν θα αδικούσε ποτέ ακόμη και τη στιγμή που αδικούνταν αφάνταστα.. Δεν ξέρω αν κάνεις άλλος στην θέση του θα έκανε το ίδιο.. Πώς να ανεχτείς το άδικο όταν το πολεμάς όλη σου τη ζωή; Και όμως, ο Σωκράτης είχε, θεωρώ, έρθει τόσο κοντά στην ουσία του που του ήταν αδύνατο να μην τηρήσει όλα όσα δίδασκε..για εκείνον δεν υπήρχε άλλος δρόμος από το να φύγει από την ζωή αυτή παλεύοντας το άδικο για ακόμη μία φορά με το απόλυτο «όπλο».. την Αρετή. Και αν φαινομένικα έχασε τότε τη μάχη.. δεν σταματά από τότε - λόγω της στάσης του - να κερδίζει κάθε πνευματική μάχη, ανά τους αιώνες...
Καμία Αρετή, λοιπόν, δεν είναι ανεξάρτητη από την άλλη.. όσο και αν κάποιος πιθανόν καλλιεργήσει κάποιες Αρετές περισσότερο από άλλες, όλες υπόκεινται στην ίδια σφαίρα της ενιαίας Αρετής, εκείνη για την οποία θυσιάστηκε ο Σωκράτης..κυνηγήθηκε ο Πυθαγόρας.. και δολοφονήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος... Προικισμένος ο άνθρωπος με αμέτρητες δυνατότητες , είναι στο χέρι του να μετατρέψει αυτές τις δυνατότητες σε ικανότητες..σε ικανότητες που θα τον οδηγήσουν να ζήσει μια ζωή ελεύθερη και αληθινή, σύμφωνα με την δική του «αποστολή», σε μια Ελεύθερη κοινωνία, που από τον καθέναν μας θα ποιηθεί..Αυτό βέβαια εξαρτάται από την καλλιέργεια των έμφυτων δυνατοτήτων του, από τις συνθήκες στις οποίες ζει και από την επαφή του με την Συνείδησή του..Ο άνθρωπος είναι ένας «εν δυνάμει οργανισμός».. εν δυνάμει ελεύθερος, εν δυνάμει ευδαίμων, εν δυνάμει δίκαιος, εν δυνάμει.. και την ενίσχυση της δύναμης αυτής την έχει μόνο ο ίδιος. Μόνο έτσι θα μπορέσει, ανακαλύπτοντας και καλλιεργώντας τον εαυτό του, να γεννηθεί από την αρχή, έξω από τα ψεύτικα προσωπεία που του επέβαλλαν, και να γεννήσει με τη σειρά του Αλήθεια...
Κανείς δεν μπόρεσε όσες χιλιάδες χρόνια και αν πέρασαν να σβήσει την Αλήθεια – αυτή που κρύβεται μέσα μας περιμένοντας να την ανακαλύψουμε ξανά – όσο χώμα και αν έριξε από πάνω της.. Σαν Φως που δεν είναι δυνατόν να μην διαγράψει το σκοτάδι.. αρκεί να ανοίξουμε τον διακόπτη του Νου... Τί περιμένουμε; Να αφανιστούμε ενώ ο διακόπτης βρίσκεται ακριβώς μπροστά μας;
Κάνε την..έμφυτη κίνηση.. Άναψε το Φως...
Μ.Π.
Βιβλιογραφία και πηγή έμπνευσης:
Ελληνική εταιρεία Φιλοσοφικής Ψυχολογίας και Ψυχοπεραπείας, https://www.psychophil.gr/