Από τον Διάλογο Σωκράτη - Αλκιβιάδη

2016-03-10 13:15

" Α: Μα τους Θεούς, Σωκράτη, και εγώ ο ίδιος δεν ξέρω τί λέω..Αληθινά, από καιρό βρίσκομαι σε αμάθεια τρομερή..........Οπωσδήποτε, είμαστε σύμφωνοι στο εξής σημείο: πρέπει πρώτα κανείς "να γνωρίσει τον εαυτό του" και ύστερα να διορθώσει το ο,τιδήποτε. Γιατί δεν μπορούμε να μάθουμε ποια τέχνη κάνει καλύτερα δαχτυλίδια, αν δεν ξέρουμε πρώτα τί είναι δαχτυλίδια.

Σ: Είναι όμως εύκολο να γνωρίσει κανείς τον εαυτό του ή ήταν ανόητος αυτός που έγραψε στην είσοδο του ναού των Δελφών το "γνώθι σαυτόν" ; Οπωσδήποτε όμως, είτε εύκολο είτε δύσκολο είναι αυτό, πρέπει απαραιτήτως να γνωρίσουμε πρώτα τον εαυτό μας. Γιατί μόνο γνωρίζοντας τον εαυτό μας θα μπορούμε να βρούμε και τον τρόπο περιποίησης του εαυτού μας... Αλλά άλλο πράγμα είναι αυτός που κόβει κάτι και άλλο πράγμα το μέσον που το κόβει..για παράδειγμα κιθαριστής-κιθάρα, υποδηματοποιός-φαλτσέτα, χέρια-μάτια, είναι διαφορετικά πράγματα.
Α: πολύ σωστά.
Σ: Και ο άνθρωπος κάνει χρήση ολόκληρου του σώματος;
Α: Μάλιστα.
Σ: Και άλλο πράγμα αυτός που κάνει χρήση ενός πράγματος, από το πράγμα που κάνει χρήση;
Α: Μάλιστα.
Σ: Κάτι το διαφορετικό λοιπόν είναι ο άνθρωπος από το σώμα του;
Α: Έτσι φαίνεται.
Σ: Τί λοιπόν είναι ο άνθρωπος;
Α: Δεν μπορώ να απαντήσω.
Σ: Μπορείς όμως να πεις ότι είναι εκείνος (ο άνθρωπος) που κάνει χρήση του σώματος;
Α: Αυτό, ναι.
Σ: Αλλά δεν είναι η ψυχή που κάνει χρήση του σώματος ή κάτι άλλο;
Α: Η ψυχή βεβαίως.
Σ: Και το χρησιμοποιεί (η ψυχή) κάνοντάς το να υπακούει;
Α: Ασφαλώς.
Σ: Υπάρχει και κάτι ακόμη που δεν επιδέχεται διαφορά γνώμης.
Α: Ποιο πράγμα;
Σ: Δεν διακρίναμε ως εδώ τρία πράγματα, από τα οποία το ένα απαραιτήτως ταυτίζεται με τον άνθρωπο;
Α: Ποια τρία πράγματα;
Σ: Την ψυχή, το σώμα και το όλον που κάνουν αυτά τα δύο.
Α: Σωστά.


Σ: Παραδεχθήκαμε όμως ότι αυτό που εξουσιάζει και διατάσσει το σώμα, είναι ο άνθρωπος. Επομένως το σώμα δεν εξουσιάζει τον άνθρωπο. Και αφού, σώμα και ψυχή κάνουν τον άνθρωπο, και το σώμα δεν κυβερνά τον άνθρωπο, αλλά κυβερνιέται, η ψυχή είναι ο άνθρωπος, η ψυχή κυβερνά το σώμα. Και όταν λέμε, ότι πρέπει να γνωρίσουμε τον εαυτό μας, εννοούμε την ψυχή μας...... Το " γνώθι σαυτόν" λοιπόν, μας συμβουλεύει να γνωρίσουμε την ψυχή μας όταν μας λέει να γνωρίσουμε τον εαυτό μας... ¨